Кыргызстан азык-түлүккө болгон баанын кескин өсүшүнө кантип бөгөт койду
Бишкек. 19 январь. КирТАГ - Жаңы жыл алдында Кыргызстандын Ун өндүрүүчүлөр ассоциациясы ун менен нанга болгон баанын кымбатташы тууралуу божомолдору менен коомчулукта олуттуу тынчыздандырууну жаратты.
"2023-жылдын 1-январынан тарта ун жана жем 15 пайызга кымбаттайт. Ата мекендик ун өндүрүүчүлөр продукциясынын баасын көтөрүүгө аргасыз болушат. Учурда ун комбинаттарында дандын жана ундун запасы азайып, анын көлөмү олуттуу көлөмгө жеткен. Дефицитке Казакстан аркылуу эгин ташуудагы көйгөйлөр, ошондой эле Россиядагы дан ташыгычтардын жетишсиздиги себеп болгон.
Азыр жеткирүүлөр 30-40 күнгө чейин кечиктирилип жатат. Ата мекендик ишканалар октябрь айында эле буйрутма берген кылган сырьенун көлөмүн алыша элек. Бул себептер ун чыгаруучулардын кампаларындагы ундун жана дандын корунун бир кыйла кыскарылышына таасирин тийгизди. Коңшу мамлекеттер чек араларды жаап же дан, ун экспорттоого тыюу салган жагдайлар кайталанса, биз элди 25-30 күн гана ун менен камсыздай алабыз”, - деген Ассоциациянын президенти Рустам Жунушов.
Ассоциациянын билдирүүсүндө айтылгандай, 1-январда дандын наркы 12 пайызга, ун 15 пайызга кымбаттайт. Бул керектөөчүлөр ун сатып алууда төлөй турган кошумча нарк салыгынын (КНС) көлөмү. Ундун кымбатташы нандын баасына да таасирин тийгизет. Анын баасы 18-20 пайызга көтөрүлүшү мүмкүн.
Бирок Кыргызстанда божомолдонгон ун менен нандын баасы кымбаттаган жок. 2022-жылдын аягында азык-түлүк коопсуздугу мамлекеттик коопсуздуктун негизин түзөөрүн эске алып, импорттук продукциянын 15 түрү кошумча нарк салыгын төлөөдөн бошотулган, анын ичинде: кант, чийки камыш канты, өсүмдүк майлары, үй тоокторунун инкубация үчүн урукташтырылган жумурткалары, арпа, сулу, форель балык азыгы ж.б.
"Чечим өлкөнүн азык-түлүк коопсуздугун камсыздоо, айыл чарба товарларынын кескин жетишсиздигине жол бербөө жана республиканын азык-түлүк рыногунун туруктуулугуна таасир эткен ички жана тышкы коркунучтарга ыкчам чара көрүү максатында кабыл алынды. Бул токтом менен 2023-жылдын 1-январынан 31-декабрына чейин республиканын аймагына жеткирилген жана импорттолгон товарлар үчүн кошумча нарк салыгынын ставкасы нөл пайыз өлчөмүндө белгиленген товарлардын тизмеси бекитилди”, - деп тактап айтылат Экономика жана коммерция министрлигинде.
ЭКМ билдиргендей, кабыл алынган документ жеткирүүчүлөргө, импорттоочуларга жогоруда аталган товарларды Кыргызстанга нөлдүк салык ставкасы менен алып кирүүгө мүмкүндүк берет, бул өз кезегинде керектөөчүлөр үчүн баанын төмөндөшүнө таасирин тийгизет.
"Биз кээ бир товарларга бааны турукташтыра алдык, баанын кескин өзгөрүшүн кармап калдык. Коңшу мамлекеттерге салыштырмалуу бир катар азык-түлүктөрдүн баасы биздин өлкөдө арзан”, - дейт КР ЭКМнин салык саясаты башкармачылыгынын башчысы Кубанычбек Ысабеков.
Ун жана дандын ата мекендик импорттоочуларына кошумча нарк салыгынын нөлдүк ставкасы узартылды. Бул келишимдин мөөнөтү жаңы дан эгининин баасына жараша болот.
Ошентип, өкмөт калк үчүн өтө зарыл болгон азык-түлүктөрдүн кымбатташына жол бербөө үчүн зарыл чараларды көрдү.
Источник фото: Президенттин апараты
